HỒNG ĐÀO thực hiện
Dù khó cạnh tranh về năng suất sản xuất nhưng lao động lớn tuổi có thể tham gia tạo ra giá trị sản phẩm trong các ngành nông nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch…
Rất nhiều người lao động (NLĐ) đang lâm vào cảnh “tuổi hưu chưa đến, tuổi nghề đã hết”. Mất việc khi lớn tuổi khiến nhiều NLĐ rơi vào hoàn cảnh khó khăn. Phóng viên Báo Người Lao Động đã có cuộc trao đổi với PGS-TS Nguyễn Đức Lộc, Viện trưởng Viện Đời sống xã hội (Social Life), về vấn đề này.
. Phóng viên: Ông đánh giá thế nào về tình trạng khó tìm việc của lao động lớn tuổi hiện nay?
– PGS-TS NGUYỄN ĐỨC LỘC: Thực tế, hiện có một khoảng cách khá lớn giữa tuổi nghề và tuổi hưu. Công nhân khi bước sang tuổi 40 là tuổi nghề đã hết, có nguy cơ bị các doanh nghiệp từ chối tuyển dụng, nhưng tuổi hưu vẫn chưa đến nên tạo ra khoảng trống, khiến họ bơ vơ trong cuộc mưu sinh. Việc này diễn ra phổ biến ở các ngành nghề thâm dụng lao động.
Với đặc điểm nghề nghiệp của công nhân các nhà máy hiện nay, tuổi NLĐ càng tăng thì cơ hội việc làm càng thu hẹp. NLĐ Việt Nam làm việc theo dây chuyền trong các nhà máy chỉ biết một công đoạn, không thể hoàn thành sản phẩm hoàn chỉnh. Chính vì thiếu kỹ năng nghề nghiệp nên họ rất khó để bắt đầu một công việc mới hay khởi nghiệp khi đã lớn tuổi.
. Kinh nghiệm giải quyết vấn đề này ở các nước phát triển như thế nào, thưa ông?
– Đơn cử Hàn Quốc, sau thời gian phát triển công nghiệp, họ có một lực lượng lao động lớn tuổi (trên 40 tuổi) thiếu kỹ năng. Vì vậy, năm 1999, Hàn Quốc thành lập Quỹ Lao động với sự hợp tác của 3 bên, gồm: giới chủ, giới thợ và nhà nước.
Quỹ này có chương trình “Mạnh mẽ trở lại” dành cho người cao tuổi ngay từ khi sắp nghỉ hưu và thôi việc, giúp họ tìm việc làm; tư vấn, hỗ trợ để họ giảm căng thẳng, bất an khi nghỉ việc; thiết kế kế hoạch khi già, giúp họ nhận thức đúng những vấn đề cần phải chuẩn bị, đánh giá chính xác khả năng của mình.
“Mạnh mẽ trở lại” tổ chức đào tạo từ 6-12 giờ, mỗi học viên phải tự xây dựng hoạt động và kế hoạch cho mình. Chương trình còn hỗ trợ về sức khỏe và các quan hệ cần thiết; thực hiện hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm, tổ chức sàn giao dịch việc làm và ngày hội việc làm cho người cao tuổi. Ngoài ra, chương trình còn vận động các doanh nghiệp nhận lao động lớn tuổi tham gia làm việc. Doanh nghiệp được hỗ trợ 5.000 USD nếu nhận một lao động lớn tuổi vào làm việc.